viernes, 13 de enero de 2017

Un astronauta en l'aragonés

Foto de Marshall Henrie,
amprada d'a Wikipedia
En a seu de Salamanca, devantada entre os sieglos XVI y XVIII, bi ha un astronauta feito en piedra. No ye garra misterio IkerJimeneziano, ni a preba de que "nos cusiran dende difuera". Simplament obedeixe a un criterio de restauración.

Una amiga que treballa de restauradora me recontó ista curiosa historia. D'antes mas, as restauracions prebaban de que no se notasen. De que pareixese que a pieza en qüestión no heba pasau por un proceso "moderno" y que continaba incolume dende os tiempos que se fació. Corrients mas recients d'o mundo d'a restauración, desfienden tot lo contrario. A restauración no nomas no cal amagar-la, sino que cal que siga bien claro que en ye. Por ixo, nos trobamos con curiosidatz a boticiegas en muros de ilesias y castiellos, como astronautas, mobils u chelaus. Se fa isto, dicen, pa no enganyar a dengún y poder distinguir qué ye lo que queda realment d'a construcción orichinal y qué ye lo que s'ha feito en cadauna d'as fases de restauración.

L'aragonés ye tamién una viella seu, d'un milenio d'edat, que ye en as tres pedretas. Que le cal una restauración ye qualcosa evident.Ye erosionau, tien partes desgastadas, bell forau, y mesmo aprecisa elementos nuevos.

O pleito plega quan nos posamos a debatir sobre cómo fer ixa restauración. No sé si "o criterio de l'astronauta" ye millor u pior que lo de "que no se note". No sé si bi ha vias intermedias, u bell tercer criterio. Pero d'ixo, de criterios, nos ne cal en l'aragonés. Bells quantos, comuns y compartius, pa poder prencipiar a charrar, y no ir fendo cullebretas por os concietos u modas de cada anyo (u anyada). Dimpués, ya viyeremos si l'astronauta ha de levar a escafandra roya u verda.

No hay comentarios: