martes, 15 de noviembre de 2016

A cultura en a Marca Espanya (#MarcaEspanya 1)

"Muera la intelectualidat traidora". A frase de Millán Astray, tant quiesto por Esperanza Aguirre, la d'a Espanya d'os tresmil anyos, revela muito d'a relación entre Espanya, intelectualidat y cultura. A traición ye cosa mala  por definición. Pero qui define traición como qualsiquier cosa que s'esvarre un celemin d'a linia fixada por a hechemonía cultural, ixa intelectualidat traidora esdeviene simplament intelectualidat.

A cultura espanyola, vista dende l'exterior, se resume en toros y flamenco. Ni l'estau, ni qui se sienten nacionalment espanyols, se avergüenyan guaire d'iste feito. A tortura animal ye present en tot lo mundo de diferents trazas: cazeras de zorros, domas de bisonte, barallas de gallos, ... pero en pocos puestos se fa d'ixo sinyal nacional.

O mundo d'a cultura, la de verdat, la que no le cal torturar garra bicho, ye mirau con desconfianza y mesmo con hostilidat. L'espanyolismo s'ha ocupau de fer-les pareixer uns cazasubvencions galbans que fan mierda. O caso d'o cine ye muit sinyaler. No sé si hetz visto bella vez o programa que fan de cine espanyol en 13TV, pero ye buen reflexo d'a idea que tien Espanya d'o que ye a "intelectualidat no traidora". Willy Toledo, Leo Bassi, Albert Pla u a revista Mongolia son linchaus publicament y as suyas obras boicoteadas, u mesmo sufren prebatinas d'atentau. Os titiriteros de Madrit, todas as campanyas de criminalización d'a AVT contra Fermín Muguruza, S.A. y muitas más, a basemia d'a prensa de dreitas con a familia Bardem, ... de casos, n'i hai a brozuecos.

"Faltarán perras para otras cosas, pero aquí gastan un millón", cantaba Ixo Rai! charrando d'as vacas en as fiestas d'os lugars. Y quanta razón tienen. Con os diners que malfurria cada chiquet concello en fer-le a tana a las vacas, se podrían fer unos ciclos de teatro impresionants, u trayer orquestas que fuesen una mica dillá d'os Pajaritos y Paquito Chocolatero. Pero bi ha un ambient cheneralizau de que a minoria vaquillera tien bella mena de prioridat en o reparto de perras, y que lo atro ye pa "finas" u concieteras. A las mosicas y a las artistas en cheneral se les recatia tot lo que se puet, fendo-les bien dificil poder vivir d'o suyo treballo, tant malament reconoixiu.

A Marca Espanya se caracteriza tamién por una envista de tot utilitarista y economicista de quasi tot. Lo viyemos en o nuestro país quan s'estricalla a Espluca de Chaves pa poder cazar-ie, u s'esboldrega Averly pa fer-ie putos pisos. Pero dillá d'as nuestras mugas en tenemos eixemplos arrienda (el Cabanyal, Gamonal, El Algarrobico, ....) que metioron a especulación y o negocio inmobiliario por debant d'as valors patrimonials y mediambientals u d'as necesidatz d'o vecinamen.

Con ixa mesma mentalidat se desprecian y desprestichian os estudios "de letras", sacando-les horas de l'amostranza obligatoria, u mesmo zarrando estudios universitarios. Ixo sí, l'amostranza en castellano en Catalunya, u d'a relichión catolica en totz os puestos, eslampa d'ixa envista y se debuixa como un dreito quasidivino.

Quan bell artista trunfa difuera de l'Estau, ixo sí, no les falta tiempo t'apropiar-se d'o treballo suyo si cal. "El cómic español se quita los complejos con cuatro premios Eisner", titulaba La Razón quan Aja, Guarnido y Díaz Canales ganoron iste premio, que ye o máyor reconoiximiento en o mundo d'o comic. L'articlo s'adedica a charrar de Marca España y de que Espanya y a luenga espanyola son pistonudas y trunfan en tot lo mundo. Curiosament, en El Periodico, o titular yera unatro: "Dos creadores premiados con los Oscar del cómic reniegan de la Marca España". En ixe articlo, bien diferent de l'anterior, os dibuixants charran d'a imposibilidat de tener una carrera profesional y sisquiera reconoiximiento publico en Espanya, si t'adedicas a os comics. "Tanto ell [Juan Díaz Canales], como David Aja, atro d'os premiaus, han expresau a traviés d'os retes socials a suya carranya y han escrito que lo que les preboca Espanya ye, más que más, vergüenya", diz l'articlo. As parolas que diz contino Díaz Canales, expresan lo que cada vegada más artistas piensan:


Díaz Canales afirma que ye espanyol, porque "no puetz estar atra cosa dende o momento que naixes d'Espanya" y adhibe que "isto no ye prou pa sentir-me argüelloso d'o mio país. De feito, hue, os sentimientos que me fa estar espanyol son de vergüenya, impotencia y infinita indignación".
"Por tot ixo - remata -, no quiero que o mio nombre s'asocie, y muito menos sin o mio consentimiento, con ixe esperpento que han clamau "marca Espanya". Faigan a favor de clamar-me atra vegada quan haigan escoscau a casa, a chent pueda aspirar a un treballo digno, as institucions recobren a suya verdadera función y a etica torne a tener más valor que no os diners".

No creigo que ni ell, ni muitas atras personas que comparten istos sentimientos sigan independentistas d'os suyos respectivos países. Pero entienden perfectament lo que ye Espanya, y lo que significa culturalment. Quan Strawberry escribió "España es idiota" pa DEF CON DOS, no creigo que lo fese pensando en a secesión de garra territorio precisament.

As lenguas mereixen un tractamiento aparte en ista serie d'articlos que soi escribindo, y lo tendrán. Pero en un estau an que se charran siet luengas, an que un porcentache muit significativo d'a población en fa servir beluna ta expresar-se de cutio, ye raro que siga mas facil sentir en as radios estatals una canta en rumano u alemán que no en qualsiquier luenga de l'estau que no siga o castellano. Bueno, sería raro si no fuese por a construcción cultural y lingüistica d'a ideya (agora marca) "Espanya".

Manel se consiguió posicionar a primer colla en ventas de discos. Sino porque a SER los mete cada vegada que charra d'o "Procés", encara sería asperando a sentir-los en bella radio espanyola. Mallacán u Obrint Pas lo petoron en Chapón u Alemanya, pero ni una noteta en os telediarios. A "scena valenciana" ye agora mesmo fendo as propuestas más intresants d'a mosica en iste cabo d'Europa. Festivals espanyols como o Viñarock implen os suyos cartels con a mosica de Aspencat, Zoo, La Gossa Sorda, Auxili, ... pero tot ixo no apareixe en a radioformula.  ¿Ye porque o publico espanyol quiere entender punto por agulla as letras d'as cantas? Evidentement no, pues no sonaría garra canta en anglés. Dragostea din tei nunca no hese trunfau si hese estau por ixo. Ye porque Espanya ye una comunidat nacional lingüisticament analfabeta y incapable de superar una serie de fobias nacionals que fan que cantar en catalán, euskera u aragonés vede automaticament a qui lo fa, l'acceso a los medios de comunicación masivos. Mesmo si una persona tant espanyola quan intresa como Shakira, se l'ocurre fer una versión de "Boig per tu" de Sau, ha de soportar una campanya d'acoso y faltadas que fa vergüenya allena. Y no por a calidat d'a versión, sino por fer-la en catalán. De feito, dengún no criticó a Luz por cantar ixa mesma canta. Prou que no, porque lo fació en castellano.

Pa Espanya a cultura ye un estorbo. Un concieto d'afrancesadas. Lorca ye bien en a fuesa an que siga, y os actors son una clica de terroristas. L'arte y a cultura ye lo que paguen os turistas y, prou que sí, os toros. Toda la resta, masonería. Ye verdat que Millán Astray no dició literalment ixo de "Muera la intelichencia", pero a efectos practicos, ye lo mesmo.

Anteriorment, en #MarcaEspanya... (Se puet cambiar Espanya?)


No hay comentarios: