jueves, 3 de julio de 2014

Dica luego, PIR

Se veniba barruntando d'entre o mio entorno, que cada vegada irianos menos t'o PIR. A la fin, iste anyo, dimpués de dotze edicions seguidas indo-ie, será o primer que no puye t'Ansó ta iste historico festival que ha iu amortando-se poquet a poquet.

O PIR yera, y encara ye, un d'os millors festivals d'Aragón. Ta yo yera cita ineludible todas as anyadas. Por a mosica, prou que sí, y tamién por o puesto a on que se feba. Si bella lectora no lo conoixe, o PIR ye un festival de mosica pirinenca que se fa o primer cabo de semana de chulio rotando o puesto entre Ansó, Echo y Aragües u Chasa (a istos les pertoca una vegada cada seis anyadas). Por astí han pasau collas sobrebuena y verdaders catenazos, se i han feito actividatz divertidismas, y he puesto conoixer muitas mosicas y mosicos d'os paises pirinencos, y mesmo d'atros.

Quan prencipié a ir-ie o PIR duraba dos nueitz y tres diyas. Bi heba mosica tot lo diya y atras actividatz. Un anyo bi habió, por eixemplo, una exhibición de cans pastors repincha. Muitas anyadas levaban unos chuegos feitos artesanos que siempre nos i fotebanos buen rato. Se feban tallers d'instrumentos, se prochectaban documentals, ... un poquet de tot. No s'adubiba. Mesmo bi heba actividatz que se coincidiban y a programación s'ixemenaba por os lugars d'a redolada. Remero un anyo que facioron pasavillas os Chotos por Embún que nos lo pasemos como enanos.

Teneba, con tot y con ixo, bells defectos en a mia opinión, que comparto con muitos d'os mios amigos. De cutio, as collas d'a tarde yeran más borineras que las d'a nueit. Pero lo pior ye que as collas que más goyo nos feban (La Ronda de Boltaña, la Val d'Echo, La Orquestina del Fabirol, etc...) actuaban o domingo de tardes, quan totz nos hebanos de tornar t'as nuestras ciudatz u lugars y no podebanos quedar-nos ni zorriar. Nunca no entendié porque totz os anyos feban ixo. Por qué lo tornan a fer estianyo. Si o sabado tocase Val d'Echo y La Orquestina, bien me repensaría de no puyar-ie.

O PIR, dende fa un tiempo, fue amortando-se. S'iba sacando actos, se cobraba por o concierto de nueitz (cal decir que tampoco no gosabe d'estar caro), ... pero la rematadera plegó en sacar as actividatz d'o viernes. O PIR ya no teneba que una nueit. O primer anyo que lo sufriemos, encara s'apanyó con bells mosicos que pilloron os trastes y improvisoron una sesión en o bar d'a plaza d'Ansó. Pero ni a l'atro anyo en Chasa, ni o pasau en Echo, bi habió cosa parellana.

Particularment penible estió o zaguer anyo de Chasa. Quan le pertoca a Chasa-Aragües, se gosaba dormir en as piscinas d'Aragües. Ye un puesto repoliu, con arbols, un río amán, piscina quan la ubren, una fuent, mesas de fusta, ... Fa dos anyos pleguemos en Chasa y preguntemos a on se podeba acampar, ninviando-nos ta un espacio a bells kilometros d'o lugar, por una pista de tierra, sin augua ni yerba. Prou que no i dormiemos y nos apanyemos atro puesto a on que pasar a nueit.

A verdat ye que muitas vegadas tenebas o barrunto de que no quereban que ise dengún que no fuese d'a val. A publicidat en tierra plana yera quasi nula. Os millors conciertos los deixaban t'o domingo. A la chent que bi ibanos, a soben nos feban cosas como lo debantdito de Chasa. Mesmo un gaiter plegó a decir un anyo en o scenario que no yeranos bienvenidas. Cal decir que en Aragüés, as vegadas que i soi estau, nos hemos sentiu como en casa.

Ya en atro plano, a quasi nula presencia de l'aragonés en una tierra a on que encara ye tant vivo, pareixeba fruito d'una politica lingüicida y d'autoodio más que d'un pretendiu u malentendiu cosmopolitismo.

As amigas ya no puyaban ni tantas ni tant a soben t'o PIR. Muitas ya deciban que i puyaban porque yera o millor que bi heba ixe cabo de semana. En o folk, o PIR no tiene competencia por agora. Pero a qui nos fan goyo atras mosicas, igual nos tiene que ixe cabo de semana bailemos folk, rock u ska y iste anyo, sí que les ha saliu competencia.

Estianyo, o mesmo cabo de semana que o PIR, se fa o Salvem lo riu Bergantes festival. Con una programación sobrebuena: charradas, documental, pasavillas, conciertos,... y por una buena causa. A la chent d'a organización les cal aduya moral y economica en una luita que pareixe que será larga. Ta forro de bota, o catalán ye present en o propio nombre d'o festival.

Trobaré a faltar Ansó, Borda Chiquín, o bar d'a plaza, as pozas, l'ambient d'o camping, ... trobaré a faltar muitas cosas d'o PIR. Pero a fe a fe que'n trobaré muitas atras en o Salvem lo riu que me ferán tanto u más goyo. U simplament atra mena de goyo.

O PIR ye una ideya sobrebuena, con un potencial granizo ta fer plegar a la chent, d'a montanya y d'o plano, a valura d'a mosica y a cultura pirinenca. Ta que conoixcamos, antimás, as culturas de totz os países d'as dos vesants pirinencas y de toda la cordillera. Pero ye un festival que no pareixe que tienga mica gana de sobrevivir. No digamos ya de creixer. Lo siento PIR, pero nos viyeremos l'anyo venient... si no bi ha cosa millor.

Si no i sotz idas nunca y tos fa goyo lo folk, ya tardatz. Tos lo pasaretz muito bien, y regular que repetiretz.

Tos deixo penchaus bell video d'o zaguer anyo. Antimás en Flickr de barrenaus tenetz arrienda fotos que he iu fendo mientres istas anyadas.









1 comentario:

Anónimo dijo...

Yo no i puyo porque rematarianos a lapos con tozt os anarco-capitalistas d'ixas redoladas. Chentota xenofoba con a chen de Zaragoza y aragonesa. A zaguer vegada cuasi hemos de trucar t'a Guardia Civil.Que les den!!