miércoles, 3 de julio de 2013

De vacanzas II: Cambrils y Deltebre

Creyeba que Cambrils yera tasament una anecdota en a mia vida, pero cada vegada que i voi me trai tantismas remeranzas que, a la fin, creigo que ye una parti más important d'ella que no'n pensaba. Como me dició Arale: "Iste ye quasi o tuyo lugar".

De chicorrón i leyeba todas las anyadas "Jim Botón y Lucas el maquinista" u o trapacil de Mortadelos que heba heredau. Tamién i merqué beluns d'os mios primers comics de superheroes. En un estanco vendeban cuatro comics por pocas perras, por un regular de series que no se vendeban guaire, y asinas leyé bells G.I. Joe, Los Nuevos Vengadores u Capa y Puñal. Encara i son muitos d'os chuguetes que teneba de chicot y que fuoron levando-ie en creixer. Os monyacos d'o Pressing Catch, o Scalextric u mesmo os remedos de Heroquest que surtioron como fungos quan yera nino.


Tamién i facié as mías primers cursas en bici dica Salou, por a carretera, sin casco y con o talento d'un adolescent. En fer-me más gran, tenié sobrebuenas borinazas, más que más en La Pineda, pues Cambrils ye t'as familias más que t'a chovenalla. Pillar conchetas, pescar con pai, gambadas dica o Pi rodó, chelaus en La Jijonenca, as cortezas de trigo en a churrería La Caspolina, as ferias con a escopeta d'os zuros, as nueitz sentindo a lo pianista de lo Copacabana mientres chugaba con a maquineta d'os avions, as nadadas dica casa dios ta pillar os balons de placha de Nivea que aventaban as avionetas.... Sí que ye verdat que Cambrils aculle muitas d'as mias remeranzas.

Estianyo nos i estiemos una semaneta. O lugar ya no cambea guaire. Dende que deixó d'estar lugar de pescataires y s'adedicó a lo turismo, lo unico que cambea son os nombres d'os bars y as botigas y a grandaria d'a zona azula. Lo trobé poliu, como siempre, con ixa gran placha. En chunio encara ye de buen trobar un puesto a on que deixar a tovalla. Pero basicament, lo faciemos servir como punto de surtida y plegada ta tres viaches que faciemos: Deltebre y redolada, Tarragona y Reus.

A cursa ta Deltebre yera más que más ta viyer muixons, que ye un sobrebuen puesto t'a practica d'a ornitolochía y a on que bi ha bellas quantas especies que no somos feitos a viyer a soben. O paisache ye bien pincho y curioso. Rodiaus de roz por tot, te trobas con l'Ebro, amplo y rebutient d'augua en chuntando-se con a mar Mediterrania. Os muixons i son tamién por tot. Orache calient, campos de roz, plantas por tot, insectos a trompicuesco, toda l'augua dulz que cal, ... que más pueden demandar? 

En o Ecomuseu de Deltebre nos informoron d'os puestos que bi heba ta visitar y d'as plachas publicas que podebanos banyar-nos-ie. En o mesmo centro, se pueden viyer diferents exposición sobre os ecosistemas d'os campos de roz, os costumbres d'a pesca d'a redolada y mesmo bi ha un acuario con bellas quantas especies y una gambadeta por un chiquet chardín botanico bien pincha.

Por tot lo Parque Natural bi ha diferents puestos ta poder viyer a fauna tranquilament. Como no feba guaire buen orache y antimás yeranos difuera de temporada, yeranos quasi solos por o Parque y quasi ni viyemos ixos ninos chilando que siempre te trobas en tot Parque Natural entre que os pais suyos pasan de tot...

Por os camins, pero más que más dende os "alufradors", podiemos viyer bien pinchas y comodas a toda mena de muixons que ya conoixebanos: a-saber-las garras como o garrapescaire (1) (Ardea cinerea), a garra royenca (Ardea purpurea), o pescairet blanco (Egretta garzetta), o garrapescaire blanco (Egretta alba), y o pescairet boyero (Bulbucus Ibis), patos de toda mena, volandrinas y cobalbetz (Delichón urbica) con qui compartiemos un d'os alufradors, o gracioso capucete chicot (Podiceps ruficollis), as falcetas d'augua (Sterna hirundo) que i yeran por tot, y, prou que sí os flamingos (Phoenicopterus ruber) que siempre los heba visto como una especie prou exotica y que me aganaba prou de viyer-los. Atras especies que i trobemos estioron: Bocha gran (Porphyrio porphyrio), o churrupetas (Tringa totanus), l'aneda roya (Neta rufina), o sartanero (Himantopus himantopus), cardelinas (Carduelis carduelis), a dalleta negra (Plegadis falcinellus), o cluchidor (Emberiza calandra), y muitas más que ixublido agora mesmo,... Una lista completa d'as aus que se pueden viyer astí la tenetz en iste vinclo.

D'entre os alufradors, en totz se pueden viyer cosetas. Pero bi'n habió uno dende a on quese podeba viyer practicament tot lo que hebanos visto dica alavez y muito más. De feito estió l'unico a on que viyemos flamencos y muitas atras aus. Ye a parti de Riet Vell chestionada por SEO - Birdlife

Iste prochecto mercó bellas tierras en o Delta ta fer-ie cautivo agroecolochico de roz, productos que venden en a suya web. Tamién i fan actividatz d'educación medioambiental de toda mena como podetz viyer en os boletins que publican en o blog suyo. Por as suyas instalacions, una mica amagadas pero facils de trobar si preguntatz en qualsiquier bar, se pueden viyer os campos de roz con as aus que trobamos de cutio y l'alufrador que tos ne charraba. Dende astí, podemos fer d'espías d'as aus y viyer os panels explicativos que i tienen. Antimás, i tienen una loseta a on que van apuntando as aus que van viyendo-se-ie, metendo lo nombre suyo en catalán, castellano y o nombre scientifico. También i tienen bells eixemplars d'una chicota guida d'os muixons d'a redolada ta fer-los servir a l'inte.

A cursa la rematemos con una chiqueta gambadeta por a Placha d'o Trabucador, una parti repincha d'o Delta que conecta por un caminet "La banya" una peninsuleta con salinas y bell par de alufradors que mereixe la pena d'ir-ie. A color d'a cayida d'o sol antimás feba uns paisaches repolius.

Remeratz que antimás d'as fotos que pencho en o blog, bi'n ha más en Flickr de Barrenaus.

Continará por Reus y Tarragona...

(1) Os nombres en aragonés d'as aus los he preso d'a Wikipedia en aragonés y d'o libro "Bocabulario aragonés d'abes d'Uropa", publicau en 1996 en a colección Puents enta ra parola de Consello d'a Fabla Aragonesa.




No hay comentarios: