viernes, 17 de diciembre de 2010

2011: L'anyada de l'aragonés?

En istas calendatas de remerar l'anyada que remata y fer os buenos deseyos ta la que prencipia, creigo que han pasau a rienda cosas que ferán que a venient siga una anyada de tot decisiva ta l'aragonés.

A nueva grafía de l'aragonés (entabant G.ACAR) ye aprebada y publicada fa poquet. O suyo esdebenider penderá, en buena mida, d'o que pase en ista primer anyada de funcionamiento. En istos pocos meses dende a suya proposa y publicación ya bi ha habiu bellas publicacions que fan servir ista nueva grafía. Aspectos lingüísticos de Tella u a revista O Espiello en son eixemplos. Atros, como Fillos d'as luengas, a tamás d'estar publicaus con a grafía d'o 87 (entabant G.87) explican que hesen quiesto publicar-se con G.ACAR, pero en no estar aprebadas a l'inte d'a publicación no lo han feito. Buena cosa de blogs y publicacions dichitals tamién la van fendo servir como en ye eixemplo iste mesmo blog. Bellas organizacions d'atras dembas, como Puyalón u A Enrestida tamién la fan servir ya, por un regular.

D'atra man, encara queda muito por fer. Muitas personas, organizacions y colectivos fan servir a G.87 ya siga por galvana u convicción. Consello d'a Fabla en zagueras no fa que creticar a G.ACAR y Fablans no se prenuncia fendo servir más que más a G.87, pero tamién de cabo ta quan a G.ACAR. Personalment, creigo que, ta lo tiempo que leva publicada, o camín que ye fendo ye bueno y que cada vegada somos más qui la femos servir. Ista anyada de 2011 se viyerá quantas publicacions se fan en a G.ACAR, tanto fisicas como electronicas. Sisquiá bi haiga un campionato de publicacions y s'editen milenta libros en as dos grafías que faigan buena honra ta l'aragonés.

Cuanto a las resistencias t'a nueva grafía, a más hipocrita u fata me pareix a de "no ye a finitiva. M'aspero a que la faiga o gubieno." A d'o 87 tampoco no ye a finitiva ni ye aprebada por o gubierno. Ixa enchaquia no me vale. O movimiento en esfensa de l'aragonés leva más de 30 anyadas treballando sin asperar cosa d'o gubierno. ¿Porque agora en aspera? ¿Porque han feito una lei de luengas que a garra organización no ha satisfeito? L'aragonés, dende fa muito y agora mesmo, pende nomás d'o treballo de qui lo charra y/u esfiende y asperar a que a resta nos faigan o treballo me pareix una error muito grau. A lei de luengas ha tardau decadas. ¿Que nos fa creyer que o suyo desembolic, os nombramientos d'as academias oficials y l'aprebación d'una grafía finitiva y oficial tardarán menos u que solucionarán cosa? Sisquiá se faiga a escape, pero tanimientres hemos de continar fochando. Y más si o PP ganase en Aragón, que anularía de tot, o camín oficial de l'aragonés.

O CSLA (Consello Superior d'as Luengas d'Aragón) ya ye nombrau y mesmo s'ha chuntau ta nombrar a Bada como president temporalment. /*Pagaría buena cosa de diners por viyer por un foradet as suyas reunions. Ixo sí que be d'estar un show y no lo de Disney on ice.*/ D'o que decida istos primers meses de vida, tamién penderá o esdebenider de l'aragonés. ¿Qué academias en surtirán? Pendendo d'a suya composición se prenerá una grafía u una atra u una tercer u denguna como oficial. Y cuanto a lo catalán, ¿rispetarán a unidat lingüística d'o vecinamen u se ferá una academia a-scientifica? ¿U un tercer modelo d'academia esbafada y a-polemica que no prenga decisions y que nomás faiga estudietz de redoladas y charradetas? ¿Que politicas lingüisticas proposarán? ¿Les ferá caso o gubierno, siga qui bi siga? Una dudeta que tiengo: ¿sabetz si se puet estar de vegada academico y miembro d'o CSLA? Porque a composición puet cambiar a saber-lo...

Ta saber o qué pasará cuanto a l'amostranza, caldrá que nos asperemos a setiembre, a viyer si nos dan bella alegría y se van fendo más clases de/en aragonés siga a on que siga. Tamién penderá, en buena mida, d'as definicions territorials que faigan os d'o CSLA y, prou que d'as perras que quieran adedicar-ie a nuestra quiesta D.Ch.A.

A ran asociativo y zaragoceta, ¿que nos trayerá ista anyada en as relacions entre personas y organizacions en esfensa de l'aragonés? As bases de Nogara y Fablans femos buena pacha y cada vegada femos más cosas de conchunta. Manimenos, o movimiento, tot el, contina esmicazau y cadagún fa quasi tot sin contar con a resta d'organizacions. Dende que Chuntos por l'aragonés s'amortó (y no dentraré en as causas d'a muerte) toda prebatina de tornar a resucitar o suyo esprito ha estau un fracaso de tot. Asperemos que ista siga l'anyada a on que todas prencipiemos a treballar de conchunta una atra vegada, y superando as chicotas esferencias que, d'atra man nos fan más plurals. Todas i cullimos.

5 comentarios:

Anónimo dijo...

Que siga asinas!
Por cierto, o mayor cuerpo de texto en a nueva ortografía se troba en a Wikipedia en Aragonés, con quasi 13000 articlos en a ortografía ACAR (55.5% d'o total).
http://an.wikipedia.org/wiki/Plantilla:Articlos_ortograf%C3%Ajavascript:void(0)Da

Alparzero dijo...

Una leutura d'isto puestar que bi aiga más chen esqueferata á fabor de Castán, u con más conoximientos internautas, u más intresatos en que bi amanixca. Yo no li doi guaire importanzia.

Florencio dijo...

Uuuuummmm, no te encarrañes con yo, pero nomás t'ha faltau rematar con un ¡entalto l'Academia!
Ya sé que no ye la tuya intenzión, pero á yo me ha sonau una mica como el NODO cuan feba propaganda d'os abanzes d'o rechimen.
Dizir que yo m'aguardo á lo que diga o Gubierno d'Aragón (si bel diya se pronunzia) porque como ya hemos debatiu, a nueba grafía no me combenze, asinas que ya que fablilandia no ye capaz de consensuar una grafía, tomaré por buena la de o Gubierno por mala que siga.
Bibimos en una trista soziedá...

Anónimo dijo...

Pues qué queretz que tos diga, a proposa de G. ACAR ye muito buena, no la critico perque cientificament ye bien feita pero... no cal ixuplidar que mos faga u no goyo l'aragonés MODERNO no en tien tradición escrita a esferencia per exemplo d'o catalán asinas que como pasó en euskera que tampoco en teneba tradición escrita, no ye una fateza fer-se servir d'una grafía "fonolochista" como o euskera batua u a G. 87. Per atra parti ye cierto que tenemos una lei de luengas y que en o suyo desembolique ye d'asperar o que decida o ran politico y si pende isto de risponsables d'ista materia en os partius que apoyan a lei como CHA, belúns d'ellos como Francho Nagore que son pro-G.87 pienso que tot o treballo feito en ista grafía seiga paper mullau en una u dos anyadas. A la finitiva no esfiendo ni uno ni atro modelo, a ran cientifico ye millor o modelo de l'ACAR pero a ran prautico ye millor o modelo d'o 87. Antimás ta la chen que leva muitas anyadas en o "mundet" de l'aragonés (excepto ta os "filologos") ya muito aconstumbrarse agora dimpués de tantas anyadas a un atro modelo tan de raso esferén. O tiempo en dirá. Salú y a plantar fuerte.

Anónimo dijo...

¿Qué tos fa pensar que o Gubierno d'Aragón ba a prebar GARRA grafía?

O Consejo Superior ba a estar un ente con una luita interna inrematable, con mica capacidat d'alcuerdo u de consenso.

Ya m'ha contau un muxonet que aintro ya bi ha una postura academizista y altro sozial... pero que aintro de l'academizista cadagun tira por a suya cuenta. Ye decir, bi ha 3 posturas pro-aragonés...

Y dimpués serán as posturas anti-aragonés, de a Zorraquino y d'ixes altros "misteriosos" miembros que no se saben bien que i fan (a espezialista mediebal d'a unibersidat por exemplo que no se que pichorras sabré de l'aragonés como aina de comunicazión sozial biba...)

Siñors, no se ba a fer cosa. nomás plegarán en un dos alcuerdos. Nombrar a Bada y repartir-se as dietas que per Ley tienen dreito.